گزارش بانک مرکزی از وضعیت نقدینگی در سال 1386

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ،بر اساس آمار مقدماتی، رشد سالانه نقدینگی در پایان سال 1386 معادل 7/27 درصد بود که در مقایسه با رشد 4/39 درصدی دوره مشابه سال قبل (پایان سال 1385 به پایان سال 1384 ) معادل 7/11 واحد درصد کاهش نشان می دهد.چنین کاهشی در رشد نقدینگی از سال 1383  بی سابقه بوده و نشان دهنده جهت گیری ها وسیاست های صحیح بانک مرکزی در کنترل نقدینگی بوده است.

در سال 1386 سپرده‌های بخش غیردولتی نزد بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی 6/337 هزار میلیارد ریال افزایش یافت که در این میان سهم بانک های تجاری دولتی 8/62 درصد،بانک های تخصصی 2/6 درصد و سهم بانک های غیردولتی 0/31 درصد بوده است.

نکته قابل توجه این است که در سال 1386 سهم بانک های دولتی از کل سپرده های بخش غیر دولتی بانک ها و موسسات اعتباری نسبت به پایان سال قبل کاهش یافته است ،لیکن سهم بانک های غیر دولتی و موسسات اعتباری به میزان 3/3 واحد درصد افزایش یافته است.این امر نشان دهنده تداوم جذب بالای سپرده ها توسط بانک های مذکور است که در رقابت با بانک های دولتی موفق تر عمل کرده اند.

همچنین در پایان سال 1386 سپرده های سرمایه گذاری مدت دار نسبت به پایان سال قبل 5/29 درصد افزایش یافت که در مقایسه با رشد دوره مشابه سال قبل ( 4/44 درصد) 9/14 واحد درصد کاهش نشان می دهد.

طی دوره مذکور، بدهی بخش غیردولتی به بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی ( بدون سود) به میزان  7/401 هزار میلیارد ریال افزایش یافت که در این میان سهم بانک های تجاری دولتی 8/63 درصد ، سهم بانک های تخصصی 9/12 درصد و سهم بانک های غیردولتی 3/23 درصد بوده است.

بررسی صورت وضعیت منابع و مصارف بانک های تجاری دولتی نشان می دهد که در پایان سال 1386 کماکان پیشی گرفتن بعد تخصیص منابع بانک های تجاری از تجهیز منابع آنها ادامه داشته است؛بدین معنی که بدهی بخش غیر دولتی به بانک های تجاری (بدون  سود آتی) در پایان سال 1386  نسبت به پایان سال قبل معادل 5/36 درصد رشد یافته در حالی که رشد سپرده های بخش غیردولتی در همین مدت 9/24 درصد بوده است.

این امر به دلیل عدم توازن مصارف تسهیلاتی بانک های تجاری دولتی با منابع سپرده‌ای آنها ،نگران کننده است . بانک های مذکور به دلیل پیشی گرفتن سرعت رشد مصارف نسبت به منابع ، از منابع بانک مرکزی جهت تامین کسری مصارف تسهیلاتی استفاده نموده اند.

در ماه های پایانی سال 1386 و به دنبال سخت گیری های  بانک مرکزی در زمینه کنترل اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی، بانک های کشور به ویژه بانک های تجاری دولتی اقدامات مناسبی در جهت مدیریت نقدینگی انجام داده و در نهایت موفق شده اند شکاف بین منابع سپرده ای و مصارف تسهیلاتی را تا اندازه ای کنترل نمایند. در نتیجه این اقدامات اختلاف 2/15 واحد درصدی میان رشد دوازده ماهه منابع و مصارف بانک های تجاری در پایان بهمن 1386 به 6/11 واحد در پایان اسفند 1386 کاهش یافت.

همچنین رشد ماهانه سپرده ها و بدهی های بخش غیر دولتی(بدون  سود آتی) به بانک های تجاری در دو ماه آخر سال 1386 تا حدی متوازن شده و حتی در اسفند ماه، رشد سپرده ها از رشد بدهی پیشی گرفت. البته در متوازن شدن دو متغیر مذکور نباید از رشد نرخ سود سپرده ها در ماه های پایانی سال غافل بود. با افزایش نرخ سود سپرده ها در دامنه مصوب 7 الی 16 درصد، بانک های تجاری با جذب منابع سپرده ای بیشتر وضعیت بهتری در بعد تجهیز منابع پیدا کردند.

گزارش بانک مرکزی افزوده است: روند رشد بدهی بخش غیر دولتی به بانک های تجاری در نیمه دوم سال 1386 کاهشی بوده، در حالی که روند مزبور در سال 1385 صعودی بوده است. این امر حاکی از توفیق سیاست های انقباضی بانک مرکزی در خصوص کنترل بدهی بانکها به بانک مرکزی و بهبود مدیریت نقدینگی بانکها به شکل افزایش اتکا به منابع داخلی بانک و کاهش اتکا به منابع پرقدرت بانک مرکزی است.